Sodyum bikarbonat formülü, Sodyum bikarbonat kimyasal formülü NaHCO3 olan kimyasal bileşiktir. Sodyum tuzlarından biridir. Anti asit özelliği bulunmaktadır. Hamur kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünebilir. Beyaz renkte, katı ve kristal bir tozdur. Sodyum karbonatı andıran hafif alkali tadı bulunmaktadır. Hamuru kabartmakta kullanılan kabartma tozu genellikle Sodyum bikarbonatın (NaHCO3), kuru asidin (H+) ve mısır nişastasının birleşiminden oluşmaktadır.
Sodyum bikarbonat formülü: Sodyum bikarbonat halk dilinde karbonat olarak bilinir. Sıcaklığın 50 °C ve üstü, suyun (H2O) ve asidin etkisiyle kabartma tozunda bulunan sodyum bikarbonat birkaç bileşene ayrılır. Bu işlem esnasında karbondioksit (CO2) gazı açığa çıkar, gaz kabarcıkları ortaya çıkar ve böylelikle hamur genleşir. Kimyasal tepkime şu biçimdedir: NaHCO3 + H+ ———> Na+ + CO2 + H2
Sodyum bikarbonatın kimyasal özellikleri nelerdir?
- Kimyasal formülü: NaHCO3
- Molekül ağırlığı:84.007 g/mo
- Yoğunluk: 2.20
- Görünüm: Beyaz kristaller şeklinde
- Koku: kokusuz
Sodyum bikarbonatın kullanıldığı yerler
Soyum bikarbonat sadece hamuru kabartmakla kalmıyor; yanmış tencere, yanmış fırın tepsisi gibi nesneleri kolayca temizlemek için: Tencereye bir parmak kalınlığında su doldurulur; bir yemek kaşığı soyum bikarbonat ilave edilip, on dakika kadar kaynatılır. Yanmış yemek tortusu hemen çözülecektir.
Çaydanlıklardaki, termoslardaki ve çiçek vazolarındaki lekeler kaynamış su ve sodyum bikarbonat karışımı ile kolaylıkla temizlenir.
Kaynamış suda sodyum bikarbonat karbondioksidin yarısını kaybederek soda (Na2CO3) oluşur:
2NaHCO3 + ısı ———> Na2CO3 + H2O + CO2
Oluşan soda suyla tepkimeye girerek sodyum hidroksit (NaOH) oluşur. Böylelikle çözelti daha fazla bazikleşir ve deterjan özelliği artar.
Na2CO3 + H2O ———> NaHCO3 + NaOH.
- Haftada bir dişler sodyum bikarbonatla fırçalanırsa, dişler beyazlaşır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, fırçalama işleminden sonra yarım saat müddetince asitli yiyecekler ve içecekler tüketilmemelidir.
- Soyum bikarbonat, suyun sertliğine neden olan kalsiyum (Ca2+) ve magnezyum (Mg2+) iyonlarıyla tepkimeye girerek çökelti oluşturur ve suyun yumuşatır.
- Bakliyatlar ve sert sebzeler haşlanırken, haşlama suyuna soyum bikarbonat eklenirse daha çabuk yumuşamaları sağlanır.
- Sodyum bikarbonatın bazik özelliği selülozun kabarmasına yardımcı olur.
- Karbonat yine bazik özelliğiyle istenmeyen kokuları yok eder.
- Sodyum bikarbonat bazik ortamda havadaki oksijen bu kükürt bileşenlerini yükseltger.
- Aynı zamanda sodyum bikarbonat bu tür sebzelerin gaz yapıcı özelliğini de azaltır.
- Sodyum bikarbonat deodorant yerine ve terlemiş ayaklar için ayak banyosunda kullanılır.
- Böcek sokmasından sonra o bölgeye sodyum bikarbonatlı su ile pansuman uygulanırsa kaşıntıyı ve kabarmayı hemen azaltır.
- Genel olarak yarım litre suda bir kaşık sodyum bikarbonatla yapılan karışım kaşıntılara karşı iyi gelir.
- Güneş yanığına maruz kalan bölgelere de sodyum bikarbonatlı su faydalıdır, anında ağrı kesici özelliği vardır.
- Sodyum bikarbonat mide yanması için de kullanılır.
